Opleidingen basisonderwijs

Hoe word ik leraar in het basisonderwijs?

Binnen de opleiding zijn specialisaties mogelijk, bijvoorbeeld naar leeftijdscategorie (jonge kind of oudere kind). De pabo-opleiding kun je na een vwo-opleiding ook combineren met een universitaire opleiding onderwijskunde of pedagogiek.

Hbo-opleiding leraar basisonderwijs (pabo)

De voltijdopleiding aan de pabo duurt 4 jaar. Tijdens het 3e jaar ga je je specialiseren. Je kunt kiezen voor jonge kinderen van 4 tot 8 jaar. Of voor de leeftijdsgroep van 8 tot 12 jaar. In het laatste jaar volg je nog een langere stage.

Je kunt de pabo ook in deeltijd volgen. Je combineert de studie dan met leren in de onderwijspraktijk.

Op de website van het Onderwijsloket staat een overzicht van hogescholen die een pabo aanbieden.

Bij de pabo ofwel Lerarenopleiding Basisonderwijs krijg je de nodige bagage om kinderen in de leeftijd van vier tot en met twaalf jaar les te kunnen geven. Er zijn veertig pabo's in Nederland. Behalve in voltijd, kun je de opleiding bij veel instellingen ook in deeltijd of duaal volgen. Er wordt bij zowel de voltijd- als de deeltijdvariant vanaf het eerste jaar veel tijd ingeruimd voor stages. Daarnaast krijg je les in vakken (taal, rekenen, aardrijkskunde, enzovoorts) die in het basisonderwijs worden gegeven. Ook doe je via modules als pedagogiek, didactiek en onderwijskunde theoretische kennis op over opvoedkundige vaardigheden in de klas. Ook kun je ervoor kiezen om via een ODS (Opleiden in de school)-traject de PABO te volgen.

Je kunt de pabo bijvoorbeeld volgen bij de Driestar Hogeschool in Gouda of de Marnix Academie in Utrecht. Deze pabo's staan volgens de Keuzegids bijzonder goed aangeschreven.

Universitaire lerarenopleiding

De academische lerarenopleiding primair onderwijs (alpo) duurt 4 jaar. Deze studie is een combinatie van de universitaire studie onderwijskunde  of pedagogiek en het hbo-programma van de pabo. Voor deze lerarenopleiding heb je een vwo-diploma of een propedeuse van de pabo nodig.

Je kunt aan de Radboud Universiteit in Nijmegen de bacheloropleiding Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs volgen. Deze voltijdopleiding duurt 3 jaar, waarna je bevoegd bent om les te geven in het basisonderwijs.

Korte lerarenopleiding als zij-instromer

Je kunt als zij-instromer de lerarenopleiding doen. Voorwaarde is dat uit het geschiktheidsonderzoek blijkt dat je deze opleiding in maximaal 2 jaar kunt afronden. Ook heb je een afgeronde hbo-opleiding of een universitaire opleiding nodig. Of een hieraan gelijkwaardig diploma.

Heb je een vwo-diploma? Dan kun je bij een flink aantal pabo's in aanmerking komen voor een verkorte lerarenopleiding van 3 jaar. Dit kun je bespreken met de hogeschool waar u de pabo wilt gaan volgen.

Meer informatie vind je op de pagina Hoe kan ik als zij-instromer lesgeven in het onderwijs?

Opleiding intern begeleider in het basisonderwijs

Voor intern begeleider bestaat een post-hbo-opleiding van 2 of 3 jaar, afhankelijk van het opleidingsinstituut. Het opleidingsconcept  wordt - en ook dat is afhankelijk van aan welk instituut je studeert - uitgevoerd op drie niveaus: startende IB'ers, IB'ers met enige ervaring en ervaren IB'ers.

Opleiding onderwijsassistent in het basisonderwijs

In het basisonderwijs, het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs kun je aan de slag als onderwijsassistent, klassenassistent of leraarondersteuner.

Een onderwijsassistent ondersteunt de leraar bij het verrichten van eenvoudige routinematige onderwijsinhoudelijke taken. Een klassenassistent verricht veelal uitsluitend verzorgende taken. Om als onderwijsassistent aan de slag te kunnen, heb je geen specifieke opleiding nodig. Overigens kun je met vbo- of mavo-diploma of een overgangsbewijs van klas 3 naar 4 havo/vwo wel een speciale opleiding volgen bij een Regionaal Opleidingscentrum. De opleiding is bij verschillende instellingen in Nederland te volgen, waarbij eisen en inhoud kunnen verschillen. De opleiding kun je ondermeer volgen aan het ROC Menso Alting in Groningen en Zwolle. Met het diploma onderwijsassistent kun je doorstromen naar de Pabo of een andere hbo-opleiding. Die opleiding biedt je weer de mogelijkheid om via de functie van leraarondersteuner door te stromen naar de functie van leraar.

Opleiding locatiedirecteur in het basisonderwijs

Een afgeronde schoolleidersopleiding of de bereidheid om zo'n opleiding te volgen is wenselijk om in aanmerking te komen voor een managementpositie. Zo'n opleiding kun je onder andere volgen bij PentaNova, een samenwerkingsverband van zeven hogescholen.

Het is ook ook mogelijk om als schoolleider in het primair onderwijs aan de slag te gaan zonder onderwijsbevoegdheid. Ervaren managers van buiten het onderwijs wordt op deze manier een kans geboden om in de sector te gaan werken.

Opleiding speciaal basisonderwijs

Als je in het speciaal basisonderwijs wilt werken, heb je een onderwijsbevoegdheid nodig voor het reguliere basis- of voortgezet onderwijs. De meeste scholen vragen echter ook een specifiek diploma van de opleiding voor het speciaal onderwijs, bijvoorbeeld bij het Seminarium voor Orthopedagogiek.