Opleidingen voortgezet onderwijs

In het Voortgezet onderwijs kun je aan het werk in functies als leraar, onderwijsassistent, conciërge en manager.

Opleiding leraar in het voortgezet onderwijs

Als je de opleiding voor basisschoolleraar gaat volgen, krijg je een algemeen onderwijskundige opleiding en daarnaast een brede opleiding in alle basisschoolvakken. Bij de Lerarenopleiding Voortgezet Onderwijs is dit niet het geval. Naast je onderwijskundige opleiding specialiseer je je in één bepaald vakgebied, zoals geschiedenis, Duits of scheikunde, Spaans, elektrotechniek of lichamelijke opvoeding. Lerarenopleidingen zijn er door het hele land. Ook christelijke zoals o.a. bij de CHE en Driestar Hogeschool. Sommige lerarenopleidingen voortgezet onderwijs zijn echter zo specifiek dat ze maar op één school worden aangeboden, zoals Fries en bouwkunde.

De opleiding duurt vier jaar, maar er zijn veel mogelijkheden om de opleiding te verkorten, bijvoorbeeld als je een relevante opleiding op mbo-niveau gevolgd hebt of een afgeronde hbo of universitaire opleiding die aansluit bij het vakgebied. In principe word je toegelaten tot de Lerarenopleiding Voortgezet Onderwijs als je een havo-, vwo- of mbo-opleiding (niveau 4, middenkader- of specialistenopleiding) met succes hebt afgerond. Maar bij veel opleidingen worden nog aanvullende vakspecifieke eisen gesteld (bijvoorbeeld dat je bij de opleiding Natuurkunde het vak natuurkunde op de middelbare school moet hebben gevolgd). De opleidingen worden bijna allemaal in voltijd, deeltijd en duale variant gegeven. Er zijn ook mogelijkheden voor zogenoemde zij-instromers.

Educatieve minor

WO-studenten kunnen vanaf 2010 via een educatieve minor verkennen of een loopbaan in het onderwijs bij hen past. Het Ministerie van OCW is voorzichtig positief over de educatieve minor. Ondanks de uitkomsten van effectonderzoek en een haperende aansluiting tussen minor en master, zijn ook studenten en scholen positief over de educatieve minor.

Opleiding onderwijsassistent in voortgezet onderwijs

Het eerste jaar van je mbo-opleiding Onderwijsassistent volg je samen met de studenten die kiezen voor de richting Onderwijsassistent Basisonderwijs. In dit jaar krijg je cursussen en trainingen die voor beide uitstroomrichtingen noodzakelijk zijn, zoals pedagogiek, didactiek en communicatie en Nederlands. Het tweede jaar loop je ook stage. Met een diploma Onderwijsassistent Voortgezet Onderwijs kun je werken op een praktijkschool, vmbo-, havo-, of vwo-school of een school voor mbo-onderwijs of volwasseneneducatie (roc/aoc). Ook kun je doorstromen naar een hbo-lerarenopleiding. De studie duurt 2,5-3 jaar. De opleiding kun je ondermeer volgen aan het ROC Menso Alting in Groningen en Zwolle.

Opleiding conciërge in het voortgezet onderwijs

Meestal hebben conciërges een mts-opleiding of mbo-Facility Management als achtergrond maar er zijn ook verschillende instellingen die korte cursussen specifiek gericht op de functie conciërge aanbieden. Zo organiseert 'FiAC opleidingen en trainingen' cursussen en opleidingen voor (pedagogische) conciërges. De cursussen duren meerdere dagen en vinden plaats in Utrecht. Zie voor de beschrijvingen van de cursussen voor conciërges de website www.fiac.nl.  

Opleiding manager en professionalisering in het voortgezet onderwijs

Zowel de VIAA, de CHE als Driestar Hogeschool bieden opleiding voor professionalisering aan. Het Centrum voor Nascholing Amsterdam biedt opleidingstrajecten voor schoolleiders in het primair onderwijs en voor managers in het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. Ook is er - in samenwerking met ECNO (Noordelijke Hogeschool Leeuwarden) - een leergang opgezet waar managers worden opgeleid voor de top en de subtop van scholen in het voortgezet onderwijs en in het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. Via de vereniging voor management in het voortgezet onderwijs (VVO) en ISIS is tot slot informatie te krijgen over scholing van schoolleiders (schooldirecteuren). Daarnaast zijn er ook Masteropleidingen op het gebied van Innovatie en Management.

Opleiding in het voortgezet speciaal onderwijs

Als je in het (voortgezet) speciaal onderwijs wilt werken, dan moet je een onderwijsbevoegdheid hebben voor het reguliere basis- of voortgezet onderwijs. Daarna volg je een aanvullende opleiding, bijvoorbeeld remedial teaching of een applicatieopleiding op het gebied van dyslexie, discalculie, autisme, gedragsmoeilijkheden, hoogbegaafdheid of zorg.