Dit leert jongeren wat werkelijk gelukkig maakt
04-07-2019
De maatschappelijke diensttijd helpt jongeren te leren hoe ze een waardevol onderdeel kunnen zijn van de maatschappij, weten ze na een jaar in ‘proeftuin’ Guido Arnhem. Ook andere scholen onderzoeken hoe de maatschappelijke diensttijd hun reguliere onderwijs kan aanvullen. “Het onderwijs moet jongeren leren wat werkelijk gelukkig maakt.”
Guido Arnhem is de enige school in Nederland die dit afgelopen schooljaar geld kreeg van de Rijksoverheid om uit te testen wat een goede manier is om Maatschappelijke Diensttijd (MDT) vorm te geven. Aan het einde van het jaar constateert initiatiefnemer en geschiedenisdocent Erik-Jan Hakvoort dat de MDT een succes is.
Schooltijd én eigen tijd
Verplicht is het niet, maar elke leerling van klas 1 tot en met 5 mag zich aanmelden. Van de 230 leerlingen zetten er zich bijna 100 vrijwillig in. Na een gesprek over hun interesses zoekt de school een mooie plek in de omgeving: in de beveiliging bij een cultureel centrum, in de combinatie dieren en zorg, bij de biologische slager, in een tweedehandszaak met vluchtelingen. In principe lopen jongeren mee onder schooltijd. Maar in de praktijk, ziet Hakvoort, steken ze er allemaal ook eigen tijd in.
De docent onderscheidt drie soorten leerlingen die zich aanmelden:
- Degene die innerlijk gemotiveerd is zich in te zetten voor een ander
- De leerling die graag wil ontdekken wat hij kan, welk profiel of welke baan hij straks moet kiezen. Voor hem is de MDT een vorm van loopbaan oriëntatie
- Degene die school niet altijd leuk vindt en er zo lekker tussenuit kan om met zijn handen te werken
“Maar je ziet dat die motivaties overlappen”, vertelt Hakvoort. “Een leerling start met de MDT omdat hij lekker de school uit kan, maar raakt innerlijk gemotiveerd omdat hij het leuk vindt iets voor een ander te doen.”
Werkelijk gelukkig
Waarom doet een school dit? Wéér een taak erbij? Allereerst, corrigeert Hakvoort, is het niet weer een taak erbij: een projectcoördinator zorgt ervoor dat dit niet op het bordje van de docent komt. “Dat is essentieel. En het sluit aan bij bestaande schooldoelen, dus niks extra’s.”
Guido Arnhem wil de MDT aanbieden omdat het voorgezet onderwijs jongeren zou moeten leren wat werkelijk gelukkig maakt, zegt hij. “Onderwijs is een individueel traject: jij leert, jij krijgt een diploma en moet een baan vinden waarin jij tot je doel komt. Dat diploma schreeuwt dat geluk draait om werk en inkomen. ‘Zolang je een baan hebt, komt alles goed.’ Dat is ook in het belang van de overheid.”
“Maar vraag een leraar naar zijn motivatie, en hij zal niet werk en inkomen noemen, maar dat hij de leerling zich wil laten ontwikkelen als persoon. Op welke manier weet de leerling dat hij straks van betekenis kan zijn voor zichzelf en de ander? Dan moet je ervaren dat je een waardevol onderdeel kunt zijn van de maatschappij”, zegt Hakvoort. “We willen dat leerlingen ontdekken dat ze van betekenis kunnen zijn, welke bijdrage ze kunnen leveren, en welke niet. Dat soort vragen stelt het onderwijs eigenlijk niet. In studieloopbaanlessen gaat het over: welke studies zijn er en hoe kies je?”
Absurd succesvol
Hakvoort noemt het succes van de MDT ‘bijna absurd’. Guido Arnhem zette in op 50 deelnemers en het werden er bijna twee keer zoveel. Docenten zijn dolenthousiast, leerlingen ook. Een voorbeeld waar Hakvoort blij van wordt: een meisje werkte tijdens haar MDT bij een instelling met een heel lastige doelgroep jongeren. Hakvoort: “In de eindevaluatie gaf ze aan dat de jongeren hun moeilijke verhalen met haar deelden. En dat ze had geleerd die daar te laten in plaats van ze mee naar huis te nemen. Zoiets leer je ze niet op school.”
De interesse vanuit andere scholen groeit intussen, onlangs kwamen er zes bij Guido kijken hoe ze dat nou doet.
Lees verder
Bron: Verus, Guido
« Terug naar het overzicht